ZGODNI Z OMNIBUS

Omnibus

Omnibus to potoczna nazwa dyrektywy Unii Europejskiej regulującej zagadnienia dotyczące ochrony praw konsumenta. Pełna nazwa tego aktu prawnego to: „Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r., dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia przepisów UE dotyczących ochrony konsumenta”. Dokument ten został uchwalony w dniu 27.11.2019 r., przy czym europejski ustawodawca dał państwom członkowskim czas na jego implementację do przepisów krajowych. W polskim porządku prawnym wprowadzenie Dyrektywy Omnibus spowodowało zmiany w ustawie z dnia 30.05.2004 r. o prawach konsumenta oraz w ustawie z dnia 23.08. 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Uchwalenie Dyrektywy Omnibus miało na celu:

zwiększenie przejrzystości ofert przedstawianych konsumentom, a w przede wszystkim – transparentności informacji  o cenie;
zwiększenie bezpieczeństwa korzystania z zakupów online;
zwiększenie widoczności działań marketingowych prowadzonych przez sprzedawcę – Omnibus ma w większym stopniu chronić klienta przed wprowadzeniem w błąd.

Wymogi Omnibus w zakresie informowania o obniżkach cen

Najbardziej istotny wymóg wynikający z implementacji dyrektywy Omnibus do polskiego porządku prawnego to obowiązek rzetelnego informowania przez sprzedawcę o obniżkach cen (przy czym przez sprzedawcę należy rozumieć podmiot, który w ramach swojej działalności gospodarczej dokonuje sprzedaży towarów lub/oraz usług). Nowa regulacja prawna wprowadza istotne zmiany w zakresie prezentowania cen w razie stosowania przez sprzedawcę obniżek. W każdym przypadku obok informacji o obniżonej cenie musi zostać również przedstawiona informacja o najniższej cenie danego towaru lub usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Powyższa regulacja ma na celu przeciwdziałanie tzw. „sztucznemu obniżaniu cen”. Jeśli dany towar lub usługa zostały wprowadzone do sprzedaży w okresie krótszym niż 30 dni, trzeba wskazać informację o ich najniższej cenie, która obowiązywała w okresie od dnia startu sprzedaży do dnia wprowadzenia obniżki.

W zakresie pojęcia „informowania o obniżkach cen” należy rozumieć w szczególności następujące sytuacje:

obniżki procentowe – np. „10% taniej”;
obniżki kwotowe – np. „- 100 zł”;
informacje o różnicach w cenie – np. „było 150 zł, jest 100 zł”;
inne techniki informowania o obniżkach, bez podawania konkretnej wartości rabatu – np. dodawanie określeń takich jak „wyprzedaż”, „oferta specjalna”, „super cena na Black Friday” itp.

Wyjątki nieobjęte zakresem dyrektywy Omnibus

Dyrektywa Omnibus ma szerokie spektrum zastosowania, ale istnieją od niej wyjątki. Obowiązki informacyjne wynikające z Dyrektywy Omnibus informowania o najniższej cenie z ostatnich 30 dni nie ma, w sytuacji, w której:

obniżka ceny nie została w ogóle ogłoszona – jeśli sprzedawca zmieni cennik lub uaktualni katalog produktów, ale nie będzie tego w żaden sposób promować;
obniżka wynika z zastosowania oferty wiązanej – np. w sytuacji, gdy konsument otrzymuje niższą cenę przy zakupach typu „3 w cenie 2”, „5% zniżki przy zakupach na kwotę powyżej 300 zł”, „-10 zł na produkt X, jeśli zamówisz towary na kwotę 200 zł” itp.;
sprzedawca stosuje ogólne oświadczenia marketingowe, które promują firmę przez porównanie do konkurencji – np. takie jak „najlepsze ceny”; należy jednak stosować takie chwyty z rozwagą, ponieważ mogą one być niezgodne z prawem w świetle unijnej dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych;
zniżka jest efektem uczestnictwa klienta w programie lojalnościowym – chodzi tutaj o kupony, karty rabatowe, które klient uzyskuje np. za ponowne dokonanie zakupów u danego sprzedawcy, zapisanie się na newsletter. Ważne jest jednak, aby były to naprawdę zniżki spersonalizowane, a nie takie, do których dostęp może uzyskać każdy. Przykładowo, jeżeli sprzedawca wysyła do klienta maila z kodem rabatowym, ale ten sam kod został upubliczniony i może z niego skorzystać każdy, trzeba podać informację o najniższej cenie z 30 dni.

Nowe obowiązki informacyjne

Kolejną zmianą wprowadzoną na podstawie Dyrektywy Omnibus, która ma na celu zapewnienie konsumentom większej przejrzystości w trakcie zakupów w Internecie jest dodanie nowego obowiązku informacyjnego – sprzedawca ma obowiązek poinformowania konsumenta o indywidualnym dostosowaniu ceny w oparciu o zautomatyzowane podejmowanie decyzji, jeżeli przedsiębiorca takie stosuje.

Dotychczas sprzedawcy dostosowywali cenę tego samego towaru lub usługi do poszczególnych grup klientów. Przy czym sprzedawcy różnicowanie ceny odbywało się często poprzez profilowanie zachowań konsumentów i zautomatyzowane narzędzia, w ramach których odpowiedni algorytm oceniający siłę nabywczą przyporządkowuje cenę danej osobie lub grupie osób. Nowe przepisy wprowadzają obowiązek informowania konsumentów o stosowaniu takich narzędzi.

Rozszerzona została również ochrona w konsumentów w zakresie usług cyfrowych i towarów z elementami cyfrowymi. Dotychczas obowiązujące przepisy przewidywały wymóg informowania konsumentów o „funkcjonalności” i „interoperacyjności” wyłącznie w odniesieniu do treści cyfrowych. Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek ten został rozszerzony także na usługi cyfrowe i towary z elementami cyfrowymi. Dodatkowo wprowadzono wymóg informowania o „kompatybilności”. Warto zauważyć, iż obowiązek ten obejmuje swoim zakresem tak informacje o mających znaczenie kompatybilnościach towarów z elementami cyfrowymi, treści cyfrowych lub usług cyfrowych, o których przedsiębiorca wie, jak i te, o których racjonalnie oczekując powinien był wiedzieć.

Na podstawie nowych przepisów zmianie podlegają również obowiązki informacyjne dotyczące sposobów komunikacji ze sprzedawcą. Sprzedawca jest zobowiązany do poinformować o numerze telefonu i adresie e-mail, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z nim. Ponadto, jeśli przedsiębiorca udostępnia inny środek komunikacji, który gwarantuje zachowanie pisemnej korespondencji pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą, w tym daty i godziny takiej korespondencji, a także spełnia wymogi trwałego nośnika i umożliwia szybkie i efektywne kontaktowanie się konsumenta z przedsiębiorcą, to wówczas również należy poinformować konsumenta o takim innym środku komunikacji.

Opinie o produktach

Dyrektywa Omnibus i wprowadzające ją przepisy krajowe wprowadzają nowe regulacje dotyczące opinii o produktach, które są opublikowane na platformie przedsiębiorcy, tj.:

sprzedawca, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, jest zobowiązany wskazać, czy i w jaki sposób zapewnia, aby publikowane opinie pochodziły od konsumentów, którzy rzeczywiście nabyli/używali danego produktu. Wymóg ten nie nakłada na sprzedawców obowiązku weryfikowania (filtrowania) publikowanych opinii – stanowi jednak nakaz wyraźnego informowania w takim przypadku, że nie podejmują oni takich działań.
Jednocześnie poszerzona została czarna lista nieuczciwych praktyk rynkowych. Zgodnie z nowymi regulacjami zakazane jest:
– twierdzenie przez sprzedawcę, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, że opinie o produkcie zostały zamieszczone przez konsumentów, którzy nabyli dany produktu, pomimo, że sprzedawca nie podjął uzasadnionych i proporcjonalnych kroków w celu sprawdzenia, czy opinie te rzeczywiście pochodzą od tych konsumentów. Zakaz ten odnosi się zatem do sprzedawców, którzy zgodnie z opisanym wcześniej obowiązkiem informacyjnym wskażą, że zapewniają rzetelne pochodzenie opinii, a jednocześnie w praktyce nie dokonują żadnej adekwatnej weryfikacji. W celu weryfikacji można stosować różnego rodzaju rozwiązania techniczne, a także w pewnych sytuacjach zwracać się do autora opinii z prośbą o informacje potwierdzające rzeczywisty zakup/skorzystanie z produktu;
– zamieszczanie lub zlecanie zamieszczania innej osobie nieprawdziwych opinii lub rekomendacji konsumentów, albo zniekształcanie lub zlecanie innej osobie zniekształcania opinii lub rekomendacji konsumentów, w celu promowania produktów. Zakres powyższego zakazu jest bardzo szeroki i obejmuje również kupowanie fałszywie pozytywnych opinii (zarówno o produkcie, jak i przedsiębiorcy, w tym polubień w mediach społecznościowych) od wyspecjalizowanych w tym celu podmiotów, a także manipulowanie treścią i sposobem prezentowania opinii (np. poprzez edytowanie, usuwanie, ukrywanie negatywnych opinii czy zniechęcanie autorów do ich publikowania).

Super Savers w ramach prowadzone działalności stosuje Regulamin dodawania opinii dostępny na stronie www.esign.pl/regulamin-dodawania-opinii/