Podpis elektroniczny: czym jest, w jakich sytuacjach można go zastosować, czym różni się od profilu zaufanego? – w pierwszej części naszego przewodnika pt. “Jak używać e-podpisu?” zawarliśmy dla Ciebie podstawowe informacje o tym funkcjonalnym i coraz powszechniej stosowanym narzędziu. 

Podpis elektroniczny to jedno z tych rozwiązań, które mają na celu ułatwiać nasze codzienne życie. W tym przypadku – usprawnić kontakt z instytucjami publicznymi czy urzędami. W jaki sposób? Podpis elektroniczny to połączenie danych w formie elektronicznej oraz innych informacji, które pozwalają na jednoznaczne określenie osoby, która ten podpis złożyła. E-podpis umożliwia zatem identyfikację podmiotów, które przesyłają dokumenty drogą elektroniczną. 

Oznacza to, że wiele spraw możesz dzisiaj załatwić bez wychodzenia z domu czy biura, bez stania w kolejkach i stresu, czy zdążysz w godzinach pracy danej jednostki. Wreszcie – bez ponoszenia opłat związanych z wysyłką dokumentacji pocztą czy kurierem. Jest to tak skuteczna i bezpieczna metoda, że korzystają z niej zarówno urzędy skarbowe, jak i ZUS. Dlaczego więc Ty nie miałbyś czerpać korzyści z udogodnień, które daje e-podpis?

Podpis elektroniczny – najważniejsze przepisy

  • Termin “podpis elektroniczny” wprowadzony został na polski grunt przez – obecnie już uchyloną – ustawę z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym. Zgodnie z zawartymi w niej regulacjami e-podpis stanowiły dane w postaci elektronicznej, które “wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone lub z którymi są logicznie powiązane, służą do identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny”. 
  • Od 7 października 2016 obowiązuje zaś ustawa o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej, zgodnie z którą dokument opatrzony podpisem elektronicznym może być równoważny pod względem skutków prawnych dokumentowi opatrzonemu podpisem własnoręcznym. 
  • Z każdym kolejnym rokiem pojawiają się nowe regulacje, umożliwiające lub nakazujące stosowanie e-podpisu do komunikacji na linii obywatel – instytucje państwowe. Np. od 18 kwietnia 2017 r. zamawiający mają obowiązek korzystania z  komunikacji elektronicznej przy udzielaniu zamówień publicznych, zaś od 18 kwietnia 2018 r. są także zobowiązani przyjmować JEDZ oraz oferty i wnioski w wersji elektronicznej. Obie zmiany oznaczają konieczność posiadania podpisu elektronicznego.

Kiedy skorzystasz z e-podpisu?

W 2001 r., gdy wprowadzano pierwsze regulacje prawne, podpis elektroniczny był głosem przyszłości, nowinką technologiczną traktowaną z pewną nieufnością i dystansem.

Jednak w związku z szybkim rozwojem technologicznym e-podpis stał się faktycznie obecny w naszym codziennym życiu i jest coraz chętniej wykorzystywanym narzędziem. Jego zasięg będzie się tylko rozszerzał i wkraczał w kolejne sfery naszego życia. 

Obecnie wykorzystujemy go w takich obszarach, jak np.:

  • e-deklaracje podatkowe,
  • Platforma Usług Elektronicznych ZUS,
  • E-PUAP,
  • podpisywanie umów,
  • podpisywanie faktur elektronicznych,
  • JEDZ – oferty przetargowe,
  • składanie dokumentów do urzędów, tj.: GIODO, CEIDG, KRS, urzędów administracji publicznej, czy też urzędów patentowych itp.

Podpis elektroniczny a bezpieczny podpis elektroniczny

  • Rozróżniamy dwa rodzaje podpisów: bezpieczny podpis elektroniczny oraz zwykły podpis elektroniczny.
  • Zwykły podpis elektroniczny nie posiada certyfikatu kwalifikowanego i znajduje zastosowanie głównie w korespondencji mailowej. Nie jest to bowiem wystarczająco bezpieczne rozwiązanie, aby mogło być wykorzystywane, np. przy przesyłaniu deklaracji podatkowych czy innych ważnych dokumentów. 
  • Bezpieczny podpis elektroniczny jest potwierdzony certyfikatem kwalifikowanym. Czyni go to narzędziem znacznie pewniejszym – bez obaw można podpisywać nim nawet najbardziej poufne pisma, umowy, sprawozdania finansowe itp.
  • Zwykły podpis elektroniczny można uzyskać nawet za darmo, natomiast bezpieczny podpis elektroniczny wydawany jest odpłatnie. 
  • Certyfikat Kwalifikowany może zostać wydany jedynie przez podmiot świadczący usługi certyfikacyjne. W Polsce takie usługi świadczą: Certum, CenCert, EuroCert, Kir, PWPW.

Profil zaufany a podpis elektroniczny

Każdy wniosek składany drogą elektroniczną do organów państwowych, np. do urzędu skarbowego, czy do ZUS-u musi być podpisany. Wiele spraw można dzisiaj załatwić online, bez wychodzenia z domu, korzystając z profilu zaufanego lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Co zatem różni profil zaufany od podpisu elektronicznego?

Profil zaufany jest podpisem potwierdzającym tożsamość, przypisanym do konkretnego numeru PESEL. Dzięki niemu możesz załatwić część prostych spraw urzędowych, np. złożyć wniosek o 500+ czy wyprawkę szkolną dla Twojego dziecka. To produkt niekomercyjny, darmowy.

Podpis elektroniczny to dane  w postaci elektronicznej, które identyfikujące konkretną osobę. Dzięki temu e-podpis jest równoważny podpisowi własnoręcznemu. To produkt komercyjny – musisz za niego zapłacić.

Zapraszamy do lektury kolejnych części naszego przewodnika

Jesteś ciekawy, jakie możliwości otwiera przed Tobą e-podpis? Chcesz być na bieżąco z rozwiązaniami, dzięki którym Twój biznes dołączy do grona firm na miarę XXI wieku? Jeśli tak, zapraszamy Cię do kolejnych części naszego przewodnika “Jak używać e-podpisu”.